Krzeszewscy

Krzeszewscy

Analizując XVIII dokumenty rodzin Krzeszewskich z parafii Bratoszewicach znalazłem kilka dokumentów na których naniesiono poprawki w momencie wydawania extraktu (odpisu, allegaty) do zawarcia związku małżeńskiego w XIX wieku. Dokumenty z poprawkami nie dotyczyły bezpośrednio rodziny Krzeszewskich pod kątem której  analizowałem dokumenty metrykalne. Nie miałem wówczas jeszcze wiedzy na temat pokrewieństwa rodzin noszących nazwisko Krzeszewski z parafii w Bratoszewicach. Mogę powiedzieć że trochę zbagatelizowałem te dokumenty. Okazało się że jak to często bywa rodziny noszące nazwisko Krzeszewski a zamieszkałe w miejscowościach Wyskoki, Bratoszewice, Wolą Błędowa , folwark Orzełki oraz Ruchna z parafii Głowno  są ze sobą w bliższym lub dalszym stopniu spokrewnione. Najstarszy dokument jaki udało mi się odszukać pochodzi z roku 1744 i jest to ślub Jakuba Krzeszewskiego i Agnieszki Kruszkownej. W latach 1744-1778 znalazłem zaledwie pięć dokumentów dotyczących Krzeszewskich. Po roku 1778 Krzeszewscy w dokumentach metrykalnych praktycznie pojawiają się w każdym roku. Cały czas brakowało mi aktów chrztów osób noszących nazwisko Krzeszewski które po roku 1778 założyły rodziny (których akty małżeństwa odszukałem), dotyczyło to 8-9 rodzin noszących nazwisko Krzeszewski i zamieszkałych w różnych miejscowościach przynależnych do parafii w Bratoszewicach. Profilaktycznie przeszukałem jeszcze księgi metrykalne z lat 1800-1820 licząc iż znajdę jakąś wskazówkę za którą pójdę szukając Krzeszewskich. Znalazłem akt małżeństwa (trzeciego małżeństwa) Gabriela Krzeszewskiego. Jakie było moje zdziwienie kiedy przeczytałem w dokumencie iż Gabriel Krzeszewski okazał się metryką chrztu wyjętą z ksiąg kościoła w Bratoszewicach (w dokumencie był podany wiek Gabriela), czy coś przeoczyłem? coś mi umknęło?.  Akt chrztu Gabriela z roku 1761 odszukałem bez problemu. Okazało się iż faktycznie dokument dotyczy Gabriela Karasek a nie Gabriela Krzeszewskiego. Teraz przypomniałem sobie o tych metrykach z naniesionymi poprawkami o których wspominałem na samym początku. Wszystkie poprawki dotyczyły tego samego nazwiska Karasek tzn na dokumentach w momencie wydawania extraktu skreślano nazwisko Karasek a wpisywano Krzeszewski. Sprawdziłem pozostałe dokumenty z poprawkami i schemat był ten sam.  W momencie chrztu dziecka w dokumencie zapisano nazwisko Karasek, kiedy już dorosły człowiek chciał zawrzeć związek małżeński  przychodził do księdza i prosił o wydanie extraktu (allegaty, zaświadczenia, odpisu) wówczas w źródłowym dokumencie nanoszono korektę która polegała na tym iż skreślano nazwisko Karasek i wpisywano Krzeszewski. znalazłem cztery takie dokumenty. Co mi pozostało, przeanalizowałem dokumenty pobieżnie pod kątem nazwiska Karasek. Praktycznie w każdej rodzinie Krzeszewskich których miałem rozpisanych 8-9 rodzin z różnych miejscowości przypisałem  akty chrztów z nazwiskiem Karasek. Podam tutaj przykład rodziny Jakuba Krzeszewskiego z Bratoszewic (mam jego akt małżeństwa z roku 1744) pozostałe przypadki są identyczne z tym że im bliżej końca XVIII wieku tym częściej w dokumentach używane jest nazwisko Krzeszewski.

Sprawa nie jest jednoznaczna ponieważ w najstarszym dokumencie dotyczącym Jakuba Krzeszewskiego z roku 1744 (akt małżeństwa) Jakuba zapisano jako Krzeszewski, jak widać na powyższym wykresie jeszcze tylko raz użyto nazwiska Krzeszewski wobec jego najstarszego dziecka Macieja urodzonego w roku 1745. Pozostałe dzieci zapisane są pod nazwiskiem Karasek.

Podobna sytuacja występuje w rodzinie Franciszka Krzeszewskiego ze wsi Wyskoki, tutaj również w akcie małżeństwa Franciszka z roku 1776 Franciszka zapisano jako Krzeszewski ale przez pierwsze dziesięć lat jego dzieci Jan, Aleksy, Jan, Justyna zapisano pod nazwiskiem Karasek.

Pamiętajmy o tym iż ta sytuacja dotyczy 8-9 rodzin  ze sobą spokrewnionych mieszkających w różnych miejscowościach parafii w Bratoszewicach  w XVIII wieku. Coś się musiało wydarzyć że wszyscy w okolicy, sąsiedzi, znajomi, proboszczowie wiedzieli że Krzeszewscy to Karasek lub Karasek to Krzeszewscy bez względu w jakiej miejscowości mieszkali. Proszę zwrócić uwagę na te extrakty. Młody człowiek w XIX wieku przychodzi do księdza po swoją metrykę chrztu którą potrzebuje do zawarcia związku małżeńskiego, posługuje się nazwiskiem Krzeszewski. Ksiądz (zapewne nie ten sam który dawał mu chrzest) nie znajduje metryki pod wskazaną datą, nazwiskiem i imionami, ale odnajduje metrykę pod nazwiskiem Karasek, nie posądza Krzeszewskiego że podszywa się pod cudzą metrykę (inną osobę), tylko jeszcze nanosi poprawki i wydaje odpis (extrakt). Schemat powtarza się w kilku sytuacjach.

W przypadku Krzeszewskich nie mogę napisać że Karasek to późniejsi Krzeszewscy, że nazwisko zostało „uszlachetnione”, bądź zmieniono nazwisko na Krzeszewski, tutaj sprawa według mnie jest nadal otwarta.